Trzaskowski prezydentem Polski? Kto tymczasowo przejmie władzę w Warszawie?

Jeśli Rafał Trzaskowski wygra wybory, to w momencie zaprzysiężenia na prezydenta Polski przed Zgromadzeniem Narodowym, straci urząd prezydenta miasta stołecznego Warszawy. W takiej sytuacji premier stwierdzi ten fakt w formie zarządzenia o wygaśnięciu mandatu. Wynika to przede wszystkim z artykułu 132. Konstytucji RP, który głosi, że „prezydent Rzeczypospolitej nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem”.

Kto objąłby tymczasowe obowiązki prezydenta miasta?

W takim też przypadku - do czasu wyboru nowego włodarza stolicy - premier Donald Tusk będzie musiał powołać komisarza pełniącego obowiązki prezydenta Warszawy, a jego funkcja będzie tymczasowa. Powołanie komisarza odbywa się na wniosek wojewody, zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej (obecnie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji). Dzieje się tak według ustawy o samorządzie gminnym. Komisarzem mogłaby zostać osoba z urzędu (np. wiceprezydent Warszawy) bądź osoba spoza warszawskiego ratusza, ale w takim przypadku decyzję podejmuje szef rządu. 

W Urzędzie Miasta pracuje czterech zastępców prezydenta Warszawy: 

• Renata Kaznowska (PO),
• Aldona Machnowska-Góra,
• Tomasz Mencina (PO),
• Jacek Wiśnicki (Polska 2050).

Kiedy wybory w Warszawie?

W przypadku odstąpienia prezydenta Warszawy z pełnienia tej funkcji przed ukończeniem kadencji - zgodnie z Kodeksem wyborczym - wybory muszą się odbyć w ciągu 90 dni od wygaśnięcia jego mandatu. Kadencja prezydenta RP Andrzeja Dudy kończy się 6 sierpnia. Tego samego dnia mogłoby dojść do zaprzysiężenia Trzaskowskiego, więc można by liczyć 90 dni właśnie od 6 sierpnia. Wybory na prezydenta Warszawy mogłyby się odbyć najpóźniej - do około 6 listopada.

W przedterminowych wyborach w stolicy mogą wziąć udział kandydaci zgłaszani przez partie lub komitety obywatelskie. Nowy włodarz sprawowałby urząd do końca obecnej kadencji samorządu, czyli do 2029 r.

Harmonogram procedury

Podsumowując, jeśli do zaprzysiężenia Trzaskowskiego na prezydenta RP doszłoby 6 sierpnia, to tego samego dnia automatycznie wygasłby jego mandat prezydenta Warszawy. Następnie premier musiałby wydać oficjalne zarządzenie o wygaśnięciu mandatu, które zostałoby opublikowane w „Monitorze Polskim”. Po czym, Donald Tusk w ciągu 90 dni miałby za zadanie ogłosić przedterminowe wybory zgodnie z Kodeksem wyborczym: „wybory zarządza Prezes Rady Ministrów w terminie 90 dni od wygaśnięcia mandatu”. 

Następnie, Państwowa Komisja Wyborcza przygotowałaby kalendarz wyborczy (ok. 60 dni przed wyborami). Jednak, czy będzie taka potrzeba, to się okaże po ogłoszeniu wyników II tury wyborów prezydenckich.