Jakub Szyda
To jedna z najstarszych kamienic na Kamionku
Przy ul. Mińskiej 15 na praskim Kamionku, wznosi się unikatowa kamienica. Wybudowana została w 1891 roku, na terenie ówczesnego przedmieścia Praga, tuż za rogatką Grochowską, dawniej nazywaną Moskiewską.
Pierwotnie działkę pod zabudowę wydzielono z posesji Teofila Pancera. Jej właścicielami od 1877 roku było małżeństwo Grochowskich, Daniel i Kazimiera. Małżeństwo Borenstedt nabyło teren w 1884 roku. Sześć lat później na działce wzniesiono murowaną kamienicę, zgodnie z tzw. mapą Lindleya. Pod koniec XIX wieku na terenie nieruchomości znajdowała się również murowana oficyna tylna, dwa drewniane budynki – najprawdopodobniej oficyna boczna oraz zabudowa gospodarcza.
Kamienica ma w sumie trzy kondygnacje, piwnicę oraz poddasze częściowo zaadaptowane na lokale mieszkalne. Ściany wzniesiono z cegły pełnej na zaprawie wapiennej. Elewacja została otynkowana, z zachowanym skromnym detalem w postaci strefy cokołowej oraz profilowanego gzymsu wieńczącego. Okna są prostokątne jedno- i dwuskrzydłowe. Poddasze posiada lukarny. Z kolei balkony są również prostokątne, o żeliwnej balustradzie z powtarzalnych przęseł o dekoracji geometrycznej.
Najbardziej charakterystycznym elementem ozdobnym kamienicy jest południowa elewacja, na której znajduje się zamknięta nisza Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Pod koniec XIX wieku w kamienicy swoją siedzibę miała kuchnia ludowa i herbaciarnia (1916 rok), w 1923 roku pod tym adresem znajdowała się murowana kuźnia. W dwudziestoleciu międzywojennym spadkobiercy podjęli próbę modernizacji budynku, tj doposażenia go w kanalizację.
Historia budynku odzwierciedla losy całej dzielnicy
Zdaniem mazowieckiego konserwatora o wartości historycznej kamienicy Borensztedtów świadczy jej związek z zabudową Kamionka, już po jego włączeniu w granice Warszawy.
„Budynek, pomimo intensyfikacji zabudowy w latach 30. XX w. zachował swój kształt i formę, a podejmowane przez właścicieli działania miały na celu jego modernizację i dostosowanie do potrzeb użytkowników. Dzięki tym działaniom kamienica jest obecnie jednym z najstarszych budynków na terenie dzielnicy Praga-Południe. Należy również podkreślić, iż rodzina Borenstedtów wyróżniała się swoją postawą wobec kraju i mieszkańców miasta. Pierwszy właściciel kamienicy, Tymoteusz Borenstedt był członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, jego syn Lucjan, był działaczem niepodległościowym, odznaczonym orderem Virtuti Militari” - czytamy w uzasadnieniu Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Ponadto okazuje się, że wnętrze budynku zachowało swoje historyczne elementy. Chodzi m. in. o posadzki z płytek kwadratowych ryflowanych w kolorze żółtym i czerwonym, czy oryginalną stolarkę drzwiową, drewniane podłogi i pozostałości pieców kaflowych, jeden nawet ostał się w całości.
Obecnie kamienica jest nieużytkowana
W czasie II wojny światowej parterowa oficyna boczna od strony ul. Bliskiej uległa całkowitemu zniszczeniu, uszkodzony został także dach oficyny tylnej. Budynek frontowy przetrwał bez większych zniszczeń.
W 1956 roku nieruchomość przy ul. Mińskiej 15 przeszła na własność Skarbu Państwa. W latach 60. XX w. nakazano rozbiórkę wszystkich budynków drewnianych znajdujących się na terenie posesji, w tym czasie w kamienicy mieścił się sklep Miejskiego Handlu Detalicznego nr 494.
Obecnie kamienica, znajdująca się oczywiście w zasobie miejskim, jest w trakcie wyłączania użytkowania. Oficyna od dawna stoi pusta, natomiast w głównym budynku nadal mieszka jeden lokator, który zostanie przeniesiony.
- Nie możemy na razie powiedzieć nic konkretnego o dalszych losach kamienicy. Nie planujemy na razie żadnego remontu w związku ze wpisem do rejestru. Dlaczego? Ponieważ Mińska 15 znajduje się w rezerwie pod budowę Trasy Tysiąclecia. Hipotetycznie konserwator może wydać zgodę na wyburzenie zabytku. Dopóki nie wyklaruje się sytuacja z trasą, nie będziemy inwestować milionów w remont — komentuje Michał Szweycer z Urzędu Dzielnicy Praga-Południe.
Napisz komentarz
Komentarze