Odnowa dziedzictwa Olędrów na Białołęce. Prace konserwatorskie na cmentarzach

Na obiektach położonych przy ul. Ruskowy Bród i na Kępie Tarchomińskiej rozpoczną się prace konserwatorskie, mające na celu zabezpieczenie tych cennych elementów historii. Działania te zleciło Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, a ich zakończenie przewidziano na listopad 2024 roku.

Dziedzictwo Olędrów na warszawskiej Białołęce

Lapidarium przy ul. Ruskowy Bród to unikatowy kompleks pamiątkowych płyt i obelisków, który powstał w 2012 roku. Ma na celu zachowanie dziedzictwa dawnych mieszkańców Białołęki. Składa się z 17 tablic nagrobnych i kamieni pamięci, z których większość pochodzi z końca XIX i początku XX wieku. Są to cenne pamiątki, świadczące o historii Olędrów – niemieckich i niderlandzkich osadników, którzy znani byli ze swoich umiejętności melioracyjnych i osuszania terenów zalewowych, na których Wisła regularnie wylewała.

Kultura Olędrów wyróżniała się nie tylko techniką zagospodarowania terenów, ale i tradycjami religijnymi. Często byli oni luteranami, stąd na warszawskiej Białołęce pozostawili po sobie cmentarze ewangelickie. 

- Jego zachowanie w należytym stanie jest niezwykle istotne dla mieszkańców dzielnicy, gdyż stanowi świadectwo po dawnych osadnikach niemieckich i niderlandzkich – podkreśla Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Prace konserwatorskie w lapidarium przy Ruskowym Brodzie

Rozpoczęte prace konserwatorskie mają na celu przywrócenie lapidarium dawnego blasku. Działania obejmują oczyszczenie nagrobnych tablic z porostów, mchów i glonów, a także zabezpieczenie hydrofobowe, które pozwoli na ochronę przed wilgocią i zapobieganiu dalszym zniszczeniom. Konserwatorzy będą również dokonywać napraw drobnych ubytków i spękań. Zabiegi te mają na celu nie tylko utrzymanie płyt nagrobnych w dobrym stanie, ale i poprawę ich walorów estetycznych, aby mieszkańcy i odwiedzający mogli cieszyć się pięknem i historią tego miejsca.

- Bieżące działania konserwatorskie pozwolą na utrzymanie zabytkowych płyt nagrobnych w dobrym stanie oraz poprawią walory estetyczne – informuje Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, dodając, że tego rodzaju konserwacja jest istotna dla ochrony dziedzictwa, które do dziś pozostaje nieodłącznym elementem tożsamości Białołęki.

Odnowa nagrobków z cmentarza na Kępie Tarchomińskiej

Równolegle do prac w lapidarium na Ruskowym Brodzie, konserwacji poddane zostaną również nagrobki z cmentarza ewangelickiego na Kępie Tarchomińskiej. To niewielki, lecz znaczący zabytek w gminnej ewidencji dziedzictwa, na którym przetrwało zaledwie pięć płyt nagrobnych dawnych osadników. Wśród przeznaczonych do renowacji nagrobków znajdują się pęknięte płyty i dwa krzyże, które zostaną odrestaurowane i wzmocnione, aby przetrwały kolejne lata.

- Zabytkowy charakter i historyczne znaczenie cmentarza olędrów na Kępie Tarchomińskiej wymaga, abyśmy podjęli wszelkie możliwe środki, aby zachować te nagrobki w jak najlepszym stanie – pisze Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków. 

Prace obejmą oczyszczenie powierzchni nagrobków z nawarstwień i wykonanie niezbędnych napraw, w tym sklejenie jednej z płyt, która uległa pęknięciu na pół. Po zakończeniu prac płyty zostaną osadzone na solidnych fundamentach.